آیت الله دکتر محقق داماد :وظیفه اصلی عالمان دینی کاهش خشونت و عداوت است

 در کنفرانس بین المللی “ادیان برای صلح” که روزهای ۲۶ و ۲۷ شهریور در نیویورک برگزار شد، آیت الله دکتر سید مصطفی محقق داماد، رییس گروه مطالعات اسلامی فرهنگستان علوم، سخنانی ایراد کرد.

دکتر محقق داماد در این همایش که در نشست جانبی سازمان ملل متحد برگزار شد، عنوان سخنرانی اش را « اندر نکوهش خود برتر بینی قدسی» نامید و در ابتدای گفته هایش اظهار داشت: “در زمان معاصر که در قسمتهائی از جهان درگیری های دینی فزونی یافته و روزانه انسانهای زیادی به خاک وخون کشیده

می‌شوند وگروههای کثیری بی خانمان و زنان و کودکانی از سرپناه خویش آواره بیابانها می شوند، این اتهام متوجه ادیان است که درگیری ونزاع مقتضای ذات تعلیمات دینی است زیرا به موجب تعلیمات دینی انسانها به مومن وکافر وجوامع به خودی ونا خودی تقسیم می شوند وهمین امر آغاز جدائی ، کشمکش، عداوت ونزاع است”.

دکتر محقق داماد در ادامه سخنانش با تاکید بر این نکته که “وظیفه اصلی عالمان دینی در عصر حاضر تلاش وسیع برای رفع این اتهام است” اظهار داشت: “تحقق این مقصود وپاک کردن دامن ادیان ازاین نسبت زشت وکریه کارآسانی نیست”.

رییس گروه مطالعات اسلامی فرهنگستان علوم افزود: “به نظر اینجانب برای رسیدن به این مقصود دو مرحله را باید در نظر داشت. نخست باید از بعد نظری منابع دینی را باز خوانی و از آن تفسیری نو ارائه کرد. مومن وکافریعنی چه ؟ آیا این کلمات در تمام زمانها وهمه شرائط معنا ومفهوم واحد داشته و دارد یا آنکه متفاوت است وبرای دستیابی به آنها بایستی به شرائط کاربردی و زمان ومکان آن توجه کرد ؟ و پس ازآن بایستی این حقیقت را برای پیروان ادیان تبیین کردکه درجهان معاصر برای دستیابی به تعالی، رشد وتکامل اخلاقی که مقصود نهائی تعالیم ادیان وانبیای الهی است جز همزیستی انسانی وپذیرفتن دیگران ورعایت حقوق وآزادی های آنان، از جمله آزادی فکر، عقیده و بیان راهی دیگر پیش روی ما وجود ندارد و آنسوی این راه و انحراف ازآن ، عداوت، جنگ ، خونریزی هلاکت وسرانجام انزوای ادیان خواهد بود”.

دکتر محقق داماد در بخش دیگری از سخنانش خطاب به حضار گفت : “من به آیه مهمی در قرآن مجید استناد می کنم که همه ما مسلمانان آن آیه عظیم را ملاحظه کرده ایم. در قرآن مجید یک آیه وجود دارد که وحدت خانواده بشری را اعلام کرده و به نظرمن خط مشی زندگی دینی را تعیین کرده است. در سوره حجرات آیه ۱۳ آمده است “اى مردم! ما شما را از مردى و زنى آفریدیم و شما را گروه‏ها و قبیله‏ها کردیم تا یکدیگر را باز شناسید، بى‏گمان گرامى‏ترین شما نزد خداوند پرهیزگارترین شماست، به راستى خداوند دانایى آگاه است”.

این عالم شیعی که در نشست جنبی سالیانه سازمان ملل متحد سخنرانی کرد اظهار داشت: “همانطور که ملاحظه می کنید دراین آیه سه نکته مهم وجود دارد و من شما را به دقت و تفکر در این سه نکته دعوت می کنم. نکته نخست این است که مخاطب این آیه عموم انسانها هستند ونه فقط جامعه مومنین ویا مسلمین. نکته دیگر این آیه این است که همه انسانها را عضو یک خانواده واحد بشری دانسته و پدر و مادر همه آنان را یک مرد و زن برشمرده است. همچنین نکته سوم بر شناسایی حقوق اعضای خانواده واحد بشری که هدف خلقت انسانهاست

تاکید دارد”.

به گفته دکتر محقق داماد ” این آیه شریفه با ارزش ترین فرد انسانی نزد خداوند را با تقوا ترین آنها دانسته و ناگفته پیداست تقوا در این آیه شریفه تقوای درون دینی نیست . مراد از تقوا دراین آیه رعایت همان اصل مطرح شده در صدر آیه یعنی احترام به اعضای خانواده بشری وتعارف وشناسایی حقوق دیگران و نادیده گرفتن خودبرتربینی قومی، نژادی و حتی فکری است”.

این استاد حقوق دانشگاه شهید بهشتی افزود: “تمایز ایمان وکفر نزد خداوند محاسبه می شود و در حقوق شهروندی واین جهانی تاثیری ندارد. هیچ گروهی نباید خودرا فرزندخدا ویا با ختم نبوت خودرا نماینده خاص خدا بداندودیگران را به دیده حقارت بنگردوآنان را به اطاعت خویش وادارد”.

دکتر محقق داماد تصریح کرد: “در قرآن مجید به صراحت عناوینی از قبیل فرزندان خدا ، دوستان خدا واولیاء خدا برای خویش دانستن واز این رهگذر خودرا برتر ازدیگران دیدن را نفی کرده ومخالف توحید دانسته است”.

این عالم شیعی سخنانش را در حالی ایراد کرد که دیگر رهبران ادیان مختلف جهان در این نشست حضور داشتند و وی مجددا با استناد به آیه ۱۸ سوره مائده گفت : “یهود ونصاری خودرا فرزندان ودوستان خدا وازاین رهگذر خودرا معاف از هرگونه بازخواست دانستند ، این اشتباهی بزرگ است.آنان بشروهمانند سایرین هستند .عفو وعذاب به دست خداوند است وآسمان وزمین دراختیار اوست وهیچکس دراین امر امتیازی ندارد”.

همچنین در آیه ۶ سوره جمعه نیز تاکید شده است که “بگو: اى یهودیان! اگر مى‏پندارید که از میان مردم، تنها شما دوستان خداوندید اگر راست مى‏گویید پس باید متمایل به مردن باشید”.

به گفته دکتر محقق داماد “مقتضای توحید سلب هرگونه پرستش است و پرستشِ وابستگی های خود وخودی از زشت ترین چهره های شرک محسوب است”.

رییس گروه مطالعات اسلامی فرهنگستان علوم تاکید کرد: “خودبرتربینی قدسی توالی فاسده و آثار شومی دارد یکی از آن آثار که زندگی را بر خود و دیگران سخت وتلخ می سازد ، این است که چنین شخصی همواره احساس وظیفه الهی می کند که دیگران را ارشاد و افکار فرآورده خویش را که حق مطلق می داند ، بر دیگران تحمیل کند و در صورت مقاومت با آنان بستیزد و از این رهگذر به خیال آنکه آنان را به بهشت برین واصل کند زندگی آنان را به جهنمی سوزان تبدیل سازد”.

دکتر محقق داماد در پایان سخنانش با استناد به شعری از شاعر بزرگ ایرانی گفت : “سعدی شاعر نامدار ایرانی این گونه برتربینی را «شرک تقوا نام »عنوان داده یعنی این خصلت شرکی است که پوشش تقوا دارد. برخیز تا یکسو نهیم این دلق ازرق فام را ر بر باد قلاشی دهیم این شرک تقوا نام را “.

سازمان ملل متحد سالیانه نشستهای جانبی در موضوعات مختلف برگزار می کند و مدیریت و برگزاری این نشستها به موسسات غیر دولتی مستقل واگذار می شود و موسسه بین المللی ادیان برای صلح امسال نیز یک نشست دو روزه برای سازمان ملل برگزار کرد که آیت الله دکتر محقق داماد به عنوان تنها عالم شیعه به این سخنرانی دعوت شد.

لازم به ذکر است این همایش بین المللی با حضور اندیشمند و متفکران از کشورهای مختلف جهان در نیویورک برگزار شد و سخنران افتتاحیه این نشست بان کی مون دبیرکل سازمان ملل بود.

هدف از این کنفرانس تایید هماهنگی و همسازی بین ارزشهای زیربنایی اهداف توسعه پایدار(SDGs) و ارزشهای ادیان بزرگ جهان است.

برگزاری این کنفرانس یک هفته قبل از تصویب نهایی اهداف توسعه پایدار (SDGs) توسط رهبران جهان صورت می گیرد و نمایندگان بزرگ ادیان جهان در نظر دارند تا این برنامه را از منظر اخلاقی و دینی در کنار دیپلماتها و کـــــارشناسان توسعه بررسی کنند. رهبران دینی در اعلامیه ای عمومی حمایت خود از اهداف توسعه پایدار (SDGs) را در نهایت اعلام می کنند.

مطالب مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *