با نزدیک شدن به تاریخ انتخابات آمریکا آینده روابط ایران و این کشور در صورت ادامه ریاست جمهوری دونالد ترامپ و یا تغییر آن، این روزها تبدیل به یکی از مباحث مورد علاقه رسانه ها شده
است. سید حسین موسویان دیپلمات سابق کشورمان در
مصاحبه ای با شبکه تلویزیونی صحرا با بررسی شرایط روابط دو کشور به این موضوع می پردازد. به گزارش انتخاب؛ درادامه مشروح این گفتگو را می خوانید:
ویروس کرونا چه تبعاتی دراقتصاد آمریکا خواهد داشت؟
تقریبا برای همه آمریکایی‌ها روشن است که ترامپ ابتدا موضوع کرونا را دست کم گرفت، متکبرانه برخورد کرد و حتی به نحوی چین و ایران را هم مسخره کرد. اما بعد از مدت کوتاهی کرونا
به طرز وحشتناکی دامن آمریکا راگرفت که آمار مبتلایان و فوتی‌ها هم فوق العاده بالاست. البته ما بعنوان مسلمان از این واقعه متاسف هستیم، چون جان همه انسا نها برای ما ارزش دارد. اما نگرانی بالاتر در آمریکا از مدیریت ترامپ است. بالاخره مدیریت بحران کرونا در آلمان با آمریکا خیلی متفاوت است. پیش بینی‌های گزارش‌های تخصصی بانک جهانی و صندوق بین المللی پول این است که اوضاع اقتصادی اروپا و چین و برخی دیگر از قطب‌های صنعتی تا سال ۲۰۲۱، اما آمریکا تا سال ۲۰۲۴ عادی خواهد شد. بورس آمریکا سقوط وحشتناک و کم سابقه‌ای داشته است و بیکاری به سطح
بی سابقه رسیده است بطوریکه در صدسال گذشته هم بی سابقه است.
درشرایط فعلی کرونا بزرگترین تهدید ترامپ برای پیروزی مجدد درانتخابات است. قبلا همه پیش بینی‌ها این بود که ترامپ دور دوم انتخابات را هم خواهد برد، چون اوضاع اقتصاد آمریکا خوب بود. الان به اقتصاد آمریکا ضربه سنگینی خورده و مدیریت ترامپ دراین زمینه ضعیف است. البته همه کشور‌ها ضربه مشابه دیده اند، اما آمریکا که مدعی رهبری جهانی را دارد، درمدیریت کرونا ضعف‌های زیادی را بروز داد بطوریکه برای مثال ضعف شدید در سیستم سلامت آمریکا آشکار شده است.
آینده مناسبات سیاسی ایران و آمریکا در صورت شکست یا پیروزی ترامپ چه خواهد بود؟
متاسفانه سیاست خاورمیانه‌ای آمریکا درهمه دولت‌های آمریکا بویژه از ۱۹۹۰ به بعد، شدیدا تحت تاثیر لابی صهیونیسم و اسرائیل بوده است. اما هیچ دولتی درگذشته، به اندازه دولت ترامپ تحت تاثیر نتانیاهو و لابی صهیونیسم نبوده است. اسرائیل قبلا روی همه دولت‌های آمریکا اعم از دمکرات یا جمهوریخواه تاثیر گذار بود، اما درعین حال درمواردی مثل برجام شاهد بودیم که نتانیاهو مخالف بود، اما اوباما در مقابل او ایستاد. نتانیاهو حتی یک ساعت درکنگره آمریکا علیه اوباما و برجام صحبت کرد، اما اوباما زیر بار نرفت. سعودی‌ها مخالف برجام بودند و اوباما درمقابل شان ایستاد. اما ترامپ نه تنها تسلیم شد بلکه دردوران ترامپ، شاهد یک پدیده‌ای جدید هستیم که نتانیاهو رسما اعلام میکند که من به ترامپ گفتم از برجام خارج شو، من به ترامپ گفتم سیاست فشار حداکثری را اجرا کن و من به ترامپ گفتم سپاه پاسداران ایران را در لیست سازمان‌های تروریستی بگذار. این پدیده یک استثناء در تاریخ سیاست خارجی آمریکاست که نخست وزیر اسرائیل رسما به دنیا اعلام میکند که رئیس جمهور آمریکا، دستورات من را اجرا میکند. این یک فاکتور خیلی تعیین کننده در کم و کیف روابط آمریکا و ایران در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری آمریکا خواهد بود. اگر آقای ترامپ انتخاب بشود و همین روال را ادامه دهد و کاخ سفید درید قدرت کامل اسرائیل باشد، تغییر و تحول مهمی وجود نخواهد داشت. درعین حال یک احتمال دیگر هم وجود دارد و اینکه ترامپ در دور دوم، چون نیازی به انتخاب مجدد ندارد، وابستگی بی‌چون و چرا به لابی صهیونسیم نخواهد داشت.
فاکتورهای تعیین کننده روابط ایران و آمریکا بعد از انتخابات آمریکا
فاکتور اول درصورت پیروزی مجدد ترامپ، میزان نفوذ اسرائیل در تصمیم گیری‌های کاخ سفید است.فاکتور دوم تیم اصلی سیاست خارجی ترامپ در دور دوم است. اوباما در دور اول سیاست‌های خصمانه آمریکا را ادامه داد، چون در کاخ سفید، دنیس راس مسئول خاورمیانه بود که از طرفداران پروپاقرص اسرائیل است و در وزارت خارجه هم هیلاری کلینتون بود که با اسرائیل بود. اما دردور دوم شرایط تغییر کرد و تحولات مثبت مهمی بوجود آمد، چون رابرت مالی درکاخ سفید و جان کری در وزارت خارجه مسئولیت داشتند که دیدگاهشان در مورد رابطه با ایران کاملا متفاوت بود. اگر ترامپ مجدد انتخاب شود و باز هم همین تیم باشد، باز هم تحول مهمی نخواهیم داشت، چون امثال آقای پمپئو قبل از تصدی وزارت خارجه هم همین افکار منفی را درمورد ایران داشت.
فاکتور سوم شرایط سیاسی داخلی ایران است. اکنون که اصولگرایان در انتخابات مجلس پیروز شدند، پیش بینی این است که درانتخابات ریاست جمهوری هم همین اتفاق بیفتد. دراینصورت
اکثریت مجلس و دولت دست اصولگرایان خواهد بود و هماهنگی خوبی با تشکیلات رهبری و قوای امنیتی و نظامی وجود خواهد داشت. دراین صورت روند اتخاذ تصمیم گیری‌های کلان تسهیل خواهد شد و بعد هم اجرای تصمیم با هماهنگی و همدلی ملی، امکان پذیر خواهد شد.
اما اگر آقای بایدن انتخاب شود، شرایط دشواری در پیش خواهد داشت. ترامپ آنقدر سطح تحریم‌ها را بالا برده و دستورالعمل‌های عجیب علیه ایران صادر کرده که امکان ندارد رئیس جمهور بعدی بتواند یک شبه شرایط را تغییر دهد. تغییر تصمیمات ترامپ علیه ایران، برای هر رئیس جمهور بعدی هم به زمان زیادی نیاز دارد و هم برایش هزینه سنگین خواهد داشت. درصورت پیروزی بایدن، درصورتیکه دموکرات‌ها در انتخابات سنا و مجلس نمایندهان بتوانند اکثریت داشته باشند، این امکان وجود خواهد داشت که روند اصلاح تصمیمات تخریبی ترامپ، سریعترانجام شود، اما اگر جمهوریخواهان دریکی یا در هردو مجلس اکثریت داشته باشند، کار دشوار خواهد بود.
پیش بینی شما چیست؟
شرایط سیاسی داخلی ایران و آمریکا مشابه است و دوجناح بطور مشابه یکدیگر را به چالش می کشند و در هردو کشور وضعیت داخلی هم غیر قابل پیش بینی است. شما این را راجع به کشور‌هایی مثل آلمان و سوئیس نمیتوانید بگویید، چون بیشتر قابل پیش بینی هستند. باوجودیکه وضع داخلی ایران و آمریکا غیر قابل پیش بینی است، اما همه اتفاق دارند که اوضاع اقتصادی در زمان انتخابات، فاکتور تعیین کننده خواهد بود و درسیاست خارجی هم مسئله ایران، مهمترین موضوع خواهد بود. من از ابتدای کار آقای ترامپ در مصاحبه و مقالات داخلی و خارجی نوشتم و گفتم که مثلث آمریکا- اسرائیل و عربستان تشکیل خواهد شد، هدف نهایی هم با اعمال حداکثر فشار، نه تنها تغییر رژیم بلکه تجزیه ایران از طریق شورش و بهم ریختگی و ناامنی داخلی خواهد بود. مکرر گفتم که در این مثلث پول از عربستان، زور از آمریکا و طراحی از اسرائیل خواهد بود و نهایتا هم طرح‌ها و پروژ‌های این مثلث علیه ایران، شکست خواهد خورد. درمقالات و مصاحبه‌ها گفتم که ایران تسلیم نخواهد شد و سیاست “فشار حداکثری” شکست خواهد خورد؛ لذا پیش بینی من این است که در مورد ایران، دست ترامپ در ایام انتخابات خالی خواهد بود. با این وجود اگر اوضاع اقتصادی آمریکا در ایام انتخابات خوب باشد، بازهم ترامپ شانس پیروزی دارد، چون برای مردم آمریکا، وضع اقتصادی، مهمترین فاکتور است. لیکن کرونا شرایطی را بوجود آورده که شانس اقتصاد خوب تا ماه نوامبر کاهش یافته و لذا افکار سنجی‌ها نشان میدهد که شانس بایدن
بیشتراست.
