آرمان ملی- وحید استرون: طی چند روز گذشته، قطعی پردامنه برق در شهرهای مختلف کشور سبب ظن درباره استخراج «بیت کوین» شد که با پیگیریهای مستمر رسانهای، نهایتا به اطلاعیه شرکت توانیر انجامید. در تهران نیز قطعیهای مکرر برق، باعث سخت شدن زندگی و کسب و کار مردم شد و در طول روز و شب بسیاری در تاریکی بهسر بردند. کمبود تولید برق تا حدی پیش رفته که شرکت توزیع نیروی برق تهران هم روز گذشته اعلام کرد: «برق چهار سازمان و وزارتخانه را هم به دلیل ضعف عملکرد در کاهش مصرف قطع کرده است.»در این بین، کاهش تولید برق از نیروگاهها در کشور به دلیل کمبود منابع سوخت (گاز)، یکی از دلایلی است که شهرهای پرجمعیت را با خاموشیها مکرر روبهرو کرده و حتی برخی از نیروگاهها به مصرف سوخت مازوت روی آوردند که آلودگی شدید هوای ۱۰ استان را در ۲۰ روز گذشته در پی داشت. حتی وزارت نیرو برای جلوگیری از خاموشی شهرها، در اولین اقدام، قطعی برق بزرگراههای کشور را در ساعات ۹ شب به بعد در دستورکار قرار داد که همین امر مثلا در استانی مانند تهران، باعث افزایش ۴۰ درصد تصادفات در جادهها شد. اما ظاهرا افزایش مصرف برق در روزهایی که کولرهای آبی و گازی مردم در شهرها خاموش است و نیروگاههای برق ناچارند بهجای گاز از گازوئیل یا مازوت برای تولید برق استفاده کنند، دلایل این اتفاقات فراتر از کمبود سوخت نیروگاهها و افزایش مصرف گاز و برق مردم است و پای میلیونها دلار پول در میان است. شاید نام دستگاههای استخراج رمزارزها یا همان بیتکوین (ارز دیجیتال) را شنیده باشید که به دستگاه «ماینر» یا «ماینینگ» شهرت دارد. بیتکوین پرطرفدارترین پول دیجیتال است و استخراج (ماینینگ) آن توسط کامپیوترهای خاصی انجام میشود که مصرف برق آنها بسیار بالاست. تولید هر بیتکوین معادل مصرف ۲۴ خانه در تهران است و هزینه برق استخراج هر بیت کوین ۲۰۸میلیون تومان برآورد شده است. با وجود سقوط ۲۵ درصدی اخیر ارزش هر بیتکوین تا عصر چهارشنبه ۳۴۷۲۵ دلار بود که اگر طبق آخرین قیمت دلار در بازار آزاد تا عصر چهارشنبه (۲۵۸۰۰ تومان) این مبلغ را محاسبه کنیم، قیمت هر بیتکوین ۸۹۹میلیون و ۳۶هزار و ۳۶۸ است، یعنی سود سرشار بیش از ۶۰۰میلیونی از کاری که فقط باید مجوز رسمی برای آن دریافت کرد یا در خانه دستگاههای ماینر را نصب کرد و در کمتر از یک سال میتوان با چندین دستگاه ماینر حدود هفت بیت کوین را استخراج کرد.
چینیها و ماجرای دم خروس و …
برخی از رسانهها از بزرگترین مرکز استخراج بیتکوین در کرمان و شهرستان رفسنجان خبر میدهند که در سال ۷ بیتکوین استخراج میکند که سود آن رقمی حدود یکمیلیارد و ۳۳۰میلیون تومان است و در این بین بازهم پای شرکتهای چینی در میان است. چینیها با ایجاد و گسترش مزرعه استخراج رمزارز در رفسنجان به این فعالیت که به مصرف بالای برق نیاز دارد مشغولند. هرچند مجیدرضا حریری، رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین این موضوع را رد کرده و معتقد است که انتقادها درباره ارتباط دادن قطعی برق به فعالیت شرکتهای چینی در ایران برای استخراج بیتکوین بیاساس است، اما شواهد برخلاف این اظهارنظرها نشان میدهد. بد نیست به صحبتهای روز گذشته وی اشارهای داشته باشیم که گفته بود: «مخالفان افزایش روابط تجاری دو کشور از هر اتفاق و چالشی استفاده میکنند تا مشکلات ایران را به بر گردن چینیها بیندازند.» او همچنین افزود: «استخراج بیتکوین در ایران امروز از سوی شرکتها و افراد مختلف در حال اجراست و اینکه صرفا یک شرکت چینی را محور این موضوع در نظر بگیریم قطعا از واقعیت بسیار به دور است.» اما ساعاتی پس این اظهارنظر قاطع وی، روابطعمومی شرکت توانیر اعلام کرد استخراج بیتکوین از مزرعه رفسنجان، متعلق به شرکت توسعه سرمایهگذاری ایران و چین، متوقف شده است. مدیرکل روابط عمومی توانیر گفته است: «هرچند این شرکت به عنوان یک صنعت، مجوز قانونی دارد ولی اولویت فعلی، استمرار تامین برق واحدهای مسکونی است.»
دستور روحانی درباره بیتکوین
اما این گوشهای از اتفاقات است و در روزهای اخیر در مورد ماینینگ غیرمجاز، فعالیت نهادهای دولتی و غیردولتی در حوزه استخراج رمزارز حساسیتهایی را ایجاد کرده است. در همین رابطه محمود واعظی رئیس دفتر رئیسجمهور در پاسخ به ادعای نقش دولت در استخراج بیتکوین گفت: «اینکه گفته میشود دولت از بیتکوین استفاده میکند، یک جفاست. دولت وارد این مسائل نمیشود اما در یک سال گذشته فشارهایی بود.» او افزود: «دستگاه ماینر بیتکوین به شکل قاچاق وارد کشور شده بود که دستگاه کوچکی هم هست و ورود آن کار سختی نیست. در جاهای مختلف استفاده میشده و فشار بر روی دولت آمد که به نوعی آن را ضابطهمند و قانونی کند.» او افزود: «امروز در دولت ادعایی شد که علاوه بر کسانی که اجازه گرفتند، در برخی مرغداریها و جاهای مختلف هم اینها را استفاده میکنند که رئیسجمهوری به وزارت اطلاعات و وزارت کشور دستور دادند با جدیت این مساله را دنبال کنند و اگر در جایی از برق برای بیتکوین استفاده میشود، محکم با آنها برخورد کنند.»
حدیث مفصل بخوان…
حالا اگر این اقتصاد سودآور که متاسفانه سود آن به جیب دیگران میرود در کنار قطعی مکرر برق و آلودگی هوا به دلیل استفاده از سوخت مازوت قرار دهیم، آن زمان صحبتهای عیسی کلانتری، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست تعجببرانگیز نخواهد بود. وی که قبلا گفته بود: «مردم باید بین قطعی برق و مصرف مازوت یکی را انتخاب کنند» چندی پیش نیز اعلام کرد که «بهتر است که روزی دو ساعت خاموشی داشته باشیم اما از سوخت مازوت استفاده نکنیم چون موجب آلودگی هوا میشود.» همینطور صادق پرنیان، مدیرعامل شهرکهای صنعتی تهران که پیشتر با اعلام قطع ناگهانی بیش از ۲۳۰۰ واحد صنعتی گفته بود استخراج رمز ارز و بیت کوین دلیل قطع برق است، روز چهارشنبه با تکذیب اظهاراتش، گفت چنین جملهای را عنوان نکرده و از صحبتهایش اشتباه برداشت شده است!