رئیس دانشکده علوم آب و محیط زیست دانشگاه شهید چمران اهواز از بی‌توجهی به تحقیقات دانشگاهی برای حل مشکل کم‌آبی کشور انتقاد کرد.
“مهدی قمیشی” رئیس دانشکده علوم آب و محیط زیست دانشگاه شهید چمران اهواز در گفتوگو با خبرنگار ایلنا، درباره استفاده دولت از ظرفیت این دانشکده برای حل مشکل کم آبی استان خوزستان بیان کرد: تاکنون هیچ استفاده‌ای از ظرفیت دانشگاه نشده و نظر دانشگاه‌ها را نخواسته‌اند.
وی ادامه داد: البته دولت قبل مشکل سدگتوند و همچنین سیلاب ۹۸ را به دانشگاه‌ها سپردند و همین که به دانشگاهیان اعتماد شد، مساله مهمی بود.
رییس دانشکده علوم آب و محیط زیست دانشگاه شهید چمران اهواز گفت: این برای اولین بار بود که دولت به مجامع علمی و دانشگاه‌ها اهمیت می‌داد. آن زمان موضوع بررسی سیل به دانشگاه تهران و مساله بررسی علت آتش سوزی پلاسکو نیز به دانشگاه تربیت مدرس سپرده شد، اما فراتر از این نرفت.
عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز با اشاره به اینکه وزارت نیرو مانند یک جزیره مستقل عمل می‌کند، خاطرنشان کرد: در مدیریت منابع آبی کشور، آنجایی که کار به عهده وزرات نیرو است ما تغییر چشمگیری ندیدیم و اینطور نبوده که وزارت نیرو بخواهد دانشگاه‌ها و مجامع علمی را درگیر موضوع کند و از آن‌ها نظر بخواهد. حتی در جاهایی که مجامع علمی هم موضع گرفتند، وزارت نیرو هیچ جوابی به نکات دانشگاه‌ها نداده و به عنوان یک جزیره کاملا مستقل کارهایش را با تیم کارشناسی خودش انجام داده است.
وی گفت: ما رویکرد مورد انتظار خود در زمینه آب را در راس مدیریت منابع آب کشور ندیدیم. استاندار در دولت قبلی، مشاور آب و محیط زیست داشت، اما اکنون فکر نمی‌کنم در دولت جدید در استان خوزستان این موضوع دیده شده باشد و تا الان نیز هیچ دانشگاهی درگیر مسائل تخصصی استان نشده است.
رییس دانشکده آب و محیط زیست دانشگاه چمران در واکنش به اینکه پس تحقیقات دانشگاهی در حد تئوری باقی می‌ماند، گفت: ما همیشه این اشکال را داشتیم که وقتی دانشگاه یک مطالعه و تحقیقاتی را انجام می‌دهد و نتیجه را استخراج می‌کند، پیگیری نتیجه باید توسط دستگاه‌های اجرایی انجام شود، اما ما در این قسمت ضعف عمده‌ای داریم.
قمیشی افزود: در واقع دستگاه‌های متولی که باید نتایج را از این گزارشات و تحقیقات استخراج و پیگیری کنند، ضعف شدیدی دارند، لذا گزارشات در اغلب موارد مورد استفاده چندانی قرار نمی‌گیرد. البته ناگفته نماند در گزارش سد گتوند می‌دانم که تا یک مقداری از تحقیقات استفاده شده است.
رییس دانشکده علوم آب و محیط زیست دانشگاه شهید چمران اهواز در پاسخ به این سوال که چرا با توجه به سفارشی که به دانشگاه‌ها داده می‌شود از نتایج تحقیقات استفاده نمی‌شود؟ گفت: اگر متولی قرار نیست عمل کند پس چه کسی باید عمل کند؟ من در سال ۹۵.۹۶ مطالعه‌ای به درخواست استانداری خوزستان روی مصرف آب شرکت‌های توسعه نیشکر انجام دادم.
وی ادامه داد: من در این گزارش نشان دادم که شرکت‌های توسعه نیشکر بیش ازحد آب مصرف می‌کنند و می‌توانند با یک مدیریت صحیحی که در آن گزارش ذکر شد، مقدار مصرف را تا ۲۰ درصد کاهش دهند. ولی متاسفانه نه تنها از آن گزارش استفاده نشد، که بعدها ما شاهد این بودیم که نه تنها مصرف آب کاهش پیدا نکرده، بلکه افزایش هم پیدا کرده است.
قمیشی اظهار داشت: باید دستگاه پیگیری کننده و دستگاه مصرف کننده طرح را پیگیری می‌کردند؛ یا به طور مثال یک دستگاه بازرسی و حتی ناظر این مساله را مورد پیگیری قرار می داد ولی وقتی ما این دستگاه رابط را نداریم یا دستگاه اصلی، وظایف خود را انجام نمی‌دهد، نتیجهاش همین می‌شود که می‌بینید.
عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز در پاسخ به این سوال که آیا می‌توان گفت که تحقیقات دانشگاه‌ها در این زمینه مکفی نبوده و به همین خاطر دستگاه‌ها نسبت به اجرایی شدن تحقیقات امتناع دارند؟ گفت: اصلا اینطور نیست، متاسفانه در کشور ما میان علم و اجرا یک فاصله اتفاق افتاده و اجرا از علم عقب افتاده، به گونه‌ای که اجرا جلوتر رفته است.
رییس دانشکده علوم آب و محیط زیست دانشگاه شهید چمران اهواز گفت: این فاصله در ذهن مجریان ایجاد اشکال کرده و فکر می‌کنند دانشگاه‌ها فقط حرف می‌زنند و از تجربه به کارگیری علم فاصله گرفته‌اند. البته من این را هم بگویم که این جدایی سبب شده یک مقداری دانشگاه‌ها به این سمت سوق پیدا کنند و از عالم اجرا فاصله بگیرند ولی راه حل این نیست که ما دانشگاه را درگیر مساله اجرا نکنیم.
قمیشی گفت: برای اینکه مساله دانشگاه‌ها و به کارگیری آن در دستگاه‌ها حل شود حتما این دو باید رابطه مستمر و پایداری با هم داشته باشند و اشکالات هم را رفع کنند، وگرنه کشور رو به پیشرفت نخواهد رفت.
وی بیان کرد: الان در کشورهای دنیا دانشگاه حلقه واسطه حاکمیت با مردم است، زیرا هر دو طرف به دانشگاه به عنوان یک ناظر بی‌طرفِ کارشناس باور دارند. بنابراین این حلقه واسط بین حاکمیت و مردم می‌تواند اشکالات را رفع کند، اما از دانشگاه‌ها به عنوان حلقه واسط استفاده نشده است.
رییس دانشکده علوم آب و محیط زیست دانشگاه شهید چمران اهواز در پایان اظهار داشت: اگر کشور ما نیز مانند سایر دنیا این کار را انجام دهد کار بزرگی کرده است، زیرا اگر کمبود آب در کشور باشد این دانشگاهیان هستند که می‌توانند کشاورزان و بخش‌های مختلف مصرفی را مجاب کنند که حرف دولت درست است و همچنین بالعکس، اگر درجاهایی مدیریت آب ضعیف است و می‌تواند درست شود این دانشگاهیان هستند که می‌توانند دولت را هدایت کند، ولی متاسفانه کشورما از این ظرفیت بالقوه و گرانبها استفاده نمی‌کند.
