به مناسبت فرا رسیدن بهار، شعر «بهار بهار»، سروده استاد محمدعلی بهمنی را با صدای خود ایشان در شبی که مجله بخارا به افتخار استاد در تاریخ بیست و هفتم فروردین‌ماه ۱۳۹۸ در کانون زبان فارسی برگزار کرده بود، با هم می‌شنویم

زندگی‌نامه

وی دربارهٔ تولّد خود می‌گوید: «دو ماه به زمان تولّدم باقی‌مانده بود، که برادرم در دزفول بیمار می‌شود. خانواده هم از این فرصت استفاده می‌کنند تا به عیادتش بروند. این است که در قطار به‌دنیا آمدم و در شناسنامه‌ام درج شد «متولد دزفول»، چون دایی من در ثبت احوال آن منطقه بود، شناسنامه‌ام را همان زمان می‌گیرد. البتّه زیاد آنجا نبودم، همان زمان ۱۰ روز یا یک‌ماه را در آنجا سپری کردیم، در اصل تهرانی هستیم. پدرم برای ده ونک و مادرم برای اوین است. در اصل ساکن خود بندرعباس بودیم. دوران کودکی را تهران، بخش شمیرانات، شهر ری، کرج و… به‌صورت پراکنده بودیم، چون پدرم شاغل در راه‌آهن بود، مأموریت‌های ایستگاهی داشتند. از سال ۱۳۵۳ به بندرعباس رفتم.»

سال‌های فعالیت

او در چاپخانه با فریدون مشیری که آن روزها مسؤول صفحهٔ شعر و ادب هفت‌تار چنگ مجلهٔ روشنفکر بود، آشنا شد و نخستین شعرش در سال ۱۳۳۰، زمانی که تنها ۹ سال داشت، در مجلهٔ روشنفکر به چاپ رسید. شعرهای وی از همان زمان تاکنون به‌طور پراکنده در بسیاری از نشریات کشور و مجموعه شعرهای مختلف و جُنگ‌ها، انتشار یافته‌است.

بهمنی از سال ۱۳۴۵ همکاری خود را با رادیو آغاز کرد و برنامهٔ صفحهٔ شعر را با همکاری شبکه استانی خلیج فارس ارائه داده‌است. بهمنی در سال ۱۳۷۴ همکاری خود را با هفته‌نامهٔ ندای هرمزگان آغاز می‌کند و صفحه‌ای تحت عنوان تنفس در هوای شعر را هر هفته در پیشگاه مشتاقان خود قرار می‌دهد.

وی از سال ۱۳۵۳ ساکن بندرعباس شد، پس از پیروزی انقلاب، به تهران آمد و مجدداً در سال ۱۳۶۳ به بندرعباس عزیمت کرد و در حال حاضر نیز، ساکن همانجاست. بهمنی مسؤول چاپخانهٔ دنیای چاپ بندرعباس و مدیر انتشارات چی‌چی‌کا (در گویش بندرعباسی به معنی قصّه) در بندرعباس است.

بررسی اشعار

عشق از جمله مضمون غزل‌های اوست. بسیاری بر این عقیده‌اند که غزل‌های او وام‌دار سبک و سیاق نیما یوشیج است. آنچنان که خود او می گوید: «جسمم غزل است امّا روحم همه نیمایی است در آینه تلفیق این چهره تماشایی است.» نخستین شعر بهمنی در سال ۱۳۳۰، یعنی زمانی که او تنها ۹ سال داشت، به چاپ رسید.^[۱][۲] او برگزیده اولین دوره جشنواره بین‌المللی شعر فجر در بخش شعر کلاسیک بود.^[۳]

جنجال‌ها

محمدعلی بهمنی

در سال‌های اخیر حضور محمدعلی بهمنی در شعر امروز با حواشی همراه بوده‌است که از آن جمله می‌توان به دفاع سرسختانهٔ او از غزل پست مدرن با جملهٔ «اگر حافظ هم امروز بود غزل پست مدرن می‌گفت»، حضور او در مراسم شعرخوانی «نه دی» و نامه یغما گلرویی و پاسخ‌گویی خود او اشاره کرد. حبیب در یکی از قسمت‌های آهنگ خرچنگ‌های مردابی که شعر آن از محمد علی بهمنی است اشتباه می‌کند و آن قسمت را اشتباه می‌خواند و به خاطر عدم دسترسی شاعر به خواننده این آهنگ به همان صورت می‌ماند.

او در شهریور ۱۳۹۷ با انتشار مطلبی، خداحافظی‌اش از ریاست شورای شعر و ترانه دفتر موسیقی وزارت ارشاد را اعلام کرد.^[۴]

وی در انتهای یادداشت خود چنین نوشت:^[۵]

جایزه‌ها و تقدیرها

محمدعلی بهمنی در سال ۱۳۷۸ تندیس خورشید مهر به‌عنوان برترین غزل‌سرای ایران را دریافت کرد.^[۶] در سال ۱۳۸۳ همزمان با برگزاری ششمین کنگرهٔ سراسری شعر و داستان جوان در بندرعباس نکوداشت محمدعلی بهمنی برگزار شد. همچنین در کنگرهٔ سراسری شعر دفاع مقدس از او تقدیر شده‌است.^[۷]

در آثار دیگران

بهروز ثروتیان کتابی تحت عنوان لذت بهت‌زدگی در شعر محمدعلی بهمنی نوشته‌است و در آن به تجزیه‌وتحلیل شعر محمدعلی بهمنی می‌پردازد.^[۸] این کتاب در سال ۱۳۸۹ توسط انتشارات شانی چاپ و منتشر شده‌است.^[۹]

آثار

مجموعه شعر

• باغ لال (۱۳۵۰)

• در بیوزنی (۱۳۵۱)

• عامیانه‌ها (۱۳۵۵)

• گیسو، کلاه، کفتر (۱۳۵۶)

• گاهی دلم برای خودم تنگ می‌شود (۱۳۶۹)

• دهاتی (۱۳۷۷)

• غزل (۱۳۷۷)

• شاعر شنیدنی است (۱۳۷۷)

• عشق است (۱۳۷۸)

• نیستان (۱۳۷۹)

• کاسهٔ آب دیوژن، امانم بده (۱۳۸۰)

• این خانه واژه‌های نسوزی دارد (۱۳۸۲)

• من زنده‌ام هنوز و غزل فکر می‌کنم (۱۳۸۸)

• غزل زندگی کنیم (گزیده غزل) (۱۳۹۲)

ترانه‌شناسی

نمونه غزل

پانویس

1. ↑ ^{پرش به بالا به:۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲} سایت همشهری آنلاین زندگینامه: محمّدعلی بهمنی
2. ↑ سایت تبیان زنجان محمدعلی بهمنی غزل‌سرای ایران بایگانی‌شده در ۴ ژوئن ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine
3. ↑ «برگزیدگان نخستین جشنواره شعر فجر معرفی شدند». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۰۷-۰۲-۱۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۱-۲۳.
4. ↑ «ترانه‌های ضعیف محمدعلی بهمنی را مجبور به خداحافظی کرد». خبرگزاری تسنیم. ۱۷ شهریور ۱۳۹۷.
5. ↑ «خداحافظی محمدعلی بهمنی از ریاست شورای شعر». اینستاگرام محمدعلی بهمنی. ۱۵ شهریور ۱۳۹۷.
6. ↑ خبرگزاری مهر محمدعلی بهمنی میهمان ابن‌سینا شد
7. ↑ خبرگزاری کتاب ایران. «تقدیر از “تیمور ترنج” و “محمدعلی بهمنی” در کنگره سراسری شعر دفاع مقدس». سایت خبرگزاری کتاب ایران. دریافت‌شده در ۱۹ می ۲۰۰۹.
8. ↑ سایت خانهٔ کتاب صفحات اولیۀ کتاب لذّت بهت‌زدگی در شعر محمّدعلی بهمنی
9. ↑ سایت خانهٔ کتاب لذّت بهت‌زدگی در شعر محمّدعلی بهمنی^{[پیوند مرده]}

منابع

• محمدعلی بهمنی|پایگاه جامع اهل قلم ایران

• انتشار گزیدهٔ اشعار محمدعلی بهمنی|خبرگزاری فارس

• محمدعلی بهمنی|بانک اطلاعات نشریات کشور|روزنامهٔ ایران

• محمدعلی بهمنی کیست؟|پایگاه خبری و اطلاع‌رسانی دزفیل^{[پیوند مرده]}

• لذّت بُهت‌زدگی در شعر محمدعلی بهمنی|سایت خانهٔ کتاب

• زندگی‌نامه و آثار محمدعلی بهمنی غزل‌سرای نامی|مرکز اطلاع‌رسانی گویدا

• محمدعلی بهمنی: ثروتیان پژوهشگری صریح بود|پایگاه اطلاع‌رسانی مؤسسهٔ شهر کتاب

• محمدعلی بهمنی: ثروتیان تبلیغ بیهوده نمی‌کرد|باشگاه خبرنگاران

پیوند به بیرون

• محمدعلی بهمنی: فرزندان غزل امروز از رودخانهٔ نیما رفع تشنگی کردند|روزنامهٔ خراسان شمالی^{[پیوند مرده]}

• لذت بهت‌زدگی در شعر محمدعلی بهمنی|سایت آدینه بوک

• چند شعر ناب از محمدعلی بهمنی|مجلهٔ اینترنتی گونش آنلاین

• بهمنی: ثروتیان از اخلاق چاپلوسی که مد شده بود، دور بود|خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)

• محمدعلی بهمنی: برای شعرهایم تاریخ نمی‌گذارم |سایت خبر آنلاین

• زندگینامه: محمّدعلی بهمنی|سایت همشهری آنلاین

• خانهٔ دوست، محمدعلی بهمنی|سایت ایران صدا

• گفتگو با محمدعلی بهمنی|بانک اطلاعات نشریات کشور|روزنامهٔ شرق

• بهمنی، غزل‌سرایی با روح نیمایی|خبرگزاری کتاب ایران^{[پیوند مرده]}

• محمدعلی بهمنی: نثر سعدی تا به امروز ادامه دارد|خبرگزاری کتاب ایران

• فریدون مشیری|سایت رسمی فریدون مشیری