خاطراتی در باره شهرستان تربت حیدریه اجتماعی، فرهنگی وتاریخی از همشهری عزیزمان علیرضا بختیاری دبیر بازنشسته آموزش و پرورش( بخش ۱۰ در باره کوچه شیر چهارسوق مسجد گودی)

مطالبی که در ذیل ملاحظه میفرمایید در واقع خاطرات همشهری عزیزمان اقای علیرضا بختیاری است که با تشویق دوستان و اینجانب قرار شد در سایت تربت ما درج شده و پس از تکمیل و یرایشی که از باز خورد آن به بدست می آید بصورت کتابی در دسترس همشهریان قرار گیرد مانند کتاب( قند و قروت روانشاد تهرانچی )ولی با توجه به اینکه حتما همشهریان نظرات . پیشنهاد ، مطلب ، عکس و دستنوشته ای خواهند داشت که بخواهند به ان اضافه نمایند لذا خواهشمند است درصورت داشتن نظر و یا ایده ای در این مورد لطفا با تلفنهای ۰۹۱۵۵۳۱۵۲۳۳ آقایان بختیاری و یا
۰۹۱۲۵۳۳۳۷۹۴خطیبی تماس حاصل فرمایید و یا با تلگرام با همین شماره ها نظرتان را ارسال فرمایید با سپاس از همکاری صمیمانه شما

خاطرات من
قسمت دهم
کوچه شیر چهارسوق، مُزیّن به مسجدی است که جزء مساجد قدیم‌شهر محسوب می‌شود. این مسجد ، چون در زمین گودی بنا شده بود، در نزد مردم به این اسم ،یعنی (مسجد گودی) معروف شده که در باز سازی چند سال قبل ، به اسم (مسجد امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف) تغییر نام یافت..
به گفته یکی از نوه های مرحوم صدر العلماء ،ایشان در برگشت ازسفری که از عتبات یا مکه داشته است ، مدتی در شهر سمنان می ماند و در آنجا با یکی از علمای آن شهر به نام ( حاج ملا احمد سمنانی) آشنا شده ومدتی در این شهر می ماند. این آشنایی منجر به وابستگی وی با خانواده مجتهد سمنانی شده و مرحوم صدر ، دختر حاج ملا احمد را به زنی اختیار می کند ودر برگشت به تربت ، پدر همسر خود را به این دیار می آورد.
در مدت سکونت مرحوم مجتهد سمنانی درتربت،ایشان اقدام به بنای این مسجد مینماید و به قول مرحوم  محمد حسین شهیدی، پیش از ساخت مسجد، پولش تمام می‌شود و چون به پولهای دیگر- از جنبه حلّیت- اعتماد ندارد، مَرکب خود را می فروشد و دربی برای مسجد تهیه می کند.
مرحوم سمنانی دستی هم در (علم اسطرلاب) داشته وبه قولی، هیئتی از محققین آلمان، به جهت اندازه گیری ارتفاع تربت از آبهای دریاهای آزاد، به شهرما می آیند و با وسایل علمی خویش به اندازه گیری می‌پردازند.
خبر این جریان به گوش مرحوم سمنانی می رسد ، ایشان می پرسد: چه عددی را استخراج کرده اند؟ مردم عددی را می گویند مجتهد می گوید:
چند متری( کمتر از ۱۰ متر) اشتباه دارند!
خبر به کار شناسان آلمانی می رسد و آنها به مرکز علمی خود در کشورشان اطلاع داده که یک فرد بومی، عدد دیگری را صحیح میداند. دراین هنگام موسسه مربوطه، گروه دیگری را با وسایل پیشرفته تر، راهی تربت می‌نماید و عدد صحیح را ، که همان عدد مرحوم مجتهدسمنانی باشد استخراج می کنند!
و چون به مرحوم مجتهد می‌گویند : شما یک فرد ناآشنا به علوم جدیده وبدون ابزارهای اندازه گیری، چگونه توانستید در این شهر کوچک ، چنین محاسبه دقیقی را انجام دهید ؟در حالیکه سطح آبهای آزاد ، از شهر شما هزاران کیلومتر فاصله دارد؟
ایشان می گوید: با استفاده از علم اُسطرلاب!!!…
متاسفانه این علم در ذهن عده ایی در کنار ( رَمل ) به کار رفته و بیشتر جنبه خرافی به خود گرفته است. در حالی که مرحوم دکتر عبدالحسین زرین کوب مشابه چنین مطلبی رادرکتاب ( کارنامه اسلام) به (ابوریحان بیرونی) نسبت می‌دهد که حدود هزار سال قبل از( آمریکو و کریستوف کلمب) با استفاده از اُسطرلاب توانست بدون سفر به آن سوی آبها، از وجود قاره دیگری به نام (آمریکا) خبر دهد.
تا آنجا که حقیر مطلع هستم این وسیله و به تَبَع آن ، علم مربوط به آن ، در گوشه موزه ها و پنهان از چشم جوانان اهل علم و تحقیق قرارگرفته است و افراد بسیار معدودی با این علم آشنایی دارند ، که ازجمله می توان به مرحوم دکتر شهرستانی و آیه الله حسن زاده آملی اشاره کرد.
موزه امام رضا علیه السلام قسمت زیبا و جذابی را به انواع اسطرلاب اختصاص داده است که اهل فن ، میتوانند با ظاهر این ابزار نجومی دقیق آشنا شوند

در کوچه شیر چهار سو  مسجد بزرگ  و مدرسه علوم دینی دیگری بنام  مدرسه حاج شیخ یوسفعلی قرارداشت که گویا جدیدا” برای  ساخت یک مجتمع تخریب گردیده است  ضمنا در این کوچه  محل کارگاههای  چاقو سازها ،قفل سازها ،چلنگرها ، بیل و کلنگ  و علف درو و دستکاله سازها بود البته در ابتدای کوچه چهار سو  آب انباری بزرگ  که ذخیره یکسال آب شرب مردم تربت حیدریه تامین میشد قرار داشت  ، محل ذخیره سازی آن بسیار وسیع است  بطوریکه تا محل گاراژهای مسافربری تربت حیدریه ( شرکت میهن تور )ادامه داشته واین بنا توسط مرحوم اسحاق خان  قرایی بنا گردیده است (در کتاب دیارو همدیاران نوشته همشهری فرهیخته ما  آقای دکتر محمد حسن ابریشمی به اداره ارشاد اسلامی پیشنهاد شده که از این محل  زیر مینی ذخیره سازی جهت استفاده  موزه ، یا سالن عرضه خوراکهای سنتی و چای خانه مورد بررسی قراردهند  و همچنین در محل گاراژ  فعلی میتوان اقامتگاهی برای همه واردان به شهر احداث نمود )