بهزاد معزی (۱۳۹۹-۱۳۱۶) خلبان نیروی هوایی ارتش ایران که ابوالحسن بنی‌صدر، نخستین رییس‌جمهور ایران را به همراه مسعود رجوی، رهبر وقت سازمان مجاهدین خلق را از کشور خارج کرده بود روز یکشنبه ۲۱ دی ماه در سن ۸۳ سالگی و درپی بیماری سرطان پیشرفته خون در بیمارستانی در پاریس فوت کرد.
چگونگی فرار بنی‌صدر و رجوی
ابوالحسن بنی‌صدر درساعت ۲۲ و چهل و پنج دقیقه سه شنبه ششم مرداد سال ۱۳۶۰ به اتفاق رجوی وبا همکاری عده‌ای از منافقین با هواپیمای بوئینگ ۷۰۷ با هدایتِ سرهنگ خلبان معزی به‌طور غیرمجاز به‌سوی قبرس پرواز کرد و پیش از آنکه هواپیماهای شکاری نیروی هوایی ایران که در تعقیب هواپیمای ربوده‌شده حامل بنی‌صدر به این هواپیما برسند از مرز ایران خارج شد. به‌سوی فرانسه فرار کرد. سرهنگ معزی خلبان هواپیمای حامل بنی صدر همان کسی است که در ۲۶ دی ماه ۱۳۵۷ هدایت هواپیمای شاه را به مقصد قاهره پایتخت مصر برعهده داشت.
فردای آن روز ساعت ۱۰ صبح چهارشنبه، هفتم مرداد ۱۳۶۰، خبر فرار بنی‌صدر روی خروجی خبرگزاری فرانسه قرار گرفت. در تلکس خبرگزاری فرانسه آمده بود: «یک هواپیمای ایرانی که حامل ابوالحسن بنی‌صدر، رئیس‌جمهور سابق ایران، بود در پایگاه نظامی اورو در حومه پاریس به زمین نشست.» این خبرگزاری همچنین به نقل از یک منبع آگاه گزارش داد که بنی‌صدر از فرانسه تقاضای پناهندگی سیاسی کرده و دولت فرانسه این درخواست را پذیرفته است به شرط اینکه در خاک آن کشور دست به هیچ‌گونه فعالیت سیاسی نزند. روزنامه‌های بعد ازظهر در تهران چنین نوشتند: «ابوالحسن بنی صدر رئیس‌جمهور معزول ایران به کشور فرانسه گریخت و از دولت این کشور تقاضای پناهندگی سیاسی کرد.»
اظهارات دو خدمه هواپیما
سرهنگ قاضی‌عسگر و سرهنگ دهقان دو خدمه هواپیمای نظامی ۷۰۷ سوخت‌رسان نیروی هوایی ارتش ایران در بازگشت از فرانسه در گفتگویی درباره چگونگی فرار بنی‌صدر، رئیس‌جمهور معزول ایران و رجوی رهبر سازمان مجاهدین خلق (منافقین) جزئیات بیشتری را در رسانه ها قرار دادند. سرهنگ دهقان با اشاره به اینکه در تاریخ ششم مرداد ۱۳۶۰ طبق برنامه روزانه عازم مأموریت جنگی بوده است، گفت: «در ساعت ۹ شب سرگرم بازرسی قسمتهای مختلف به‌جهت آماده‌کردن هواپیما جهت سوخت‌گیری بودیم، هنگام بازرسی هواپیما متوجه شدم که درب یکی از دو توالت هواپیما قفل است و خواستم این مسئله را به اطلاع مسئولان برسانم که مردی مسلح مرا دستگیر کرد و مدعی شد که در هواپیما بمب‌گذاری شده و کوچک‌ترین حرکت باعث انفجار آن خواهد شد. پس از چند لحظه دیدم که سرهنگ قاضی‌عسگر را که در آن زمان همافر بود، دستگیر کرده و به نزد من آوردند.»
سرهنگ قاضی‌عسگر نیز در این خصوص می‌گوید: «آن شب پس از اینکه هواپیما را بازرسی کردیم، سرهنگ خلبان معزی درب هواپیما را بست و در پاسخ به سئوالات من که پرسیدم همافر دهقان مسئول سوخت هواپیما کجاست؟ گفت: انتهای هواپیماست. من کنجکاوتر شده بودم، خواستم جهتِ جستجو به قسمت عقب هواپیما بروم که شخصی فریاد زد: ایست، از جایت تکان نخور وگرنه شلیک می‌کنم. در همان لحظه درب توالت باز شد و دو نفر از داخل آن بیرون آمدند. یکی از آن‌ها مردی بود که ریش داشت و خود را رجوی معرفی کرد و نفر دوم هم شخص لاغر‌اندامی بود. در همان زمان همافر وکیلی و مهندس پرواز هواپیما از پلکان هواپیما بالا آمدند تا دلیل عدم پرواز و تأخیر ما را بپرسند که به محض ورود آن‌ها را نیز دستگیر کردند.»
همافر دهقان در مورد نحوه شناسایی بنی‌صدر در هواپیما می‌گوید: «پس از اینکه درها بسته شد، هواپیما به راه افتاد و در حال صعود بود که درب توالت مجدداً باز شد و شخص دیگری با چهره عرقکرده و با لباسِ پرواز بیرون آمد که رجوی او را دکتر بنی‌صدر رئیس‌جمهور ایران معرفی کرد. ما از این لحظه متوجه شدیم که بنی‌صدر نیز در هواپیماست. در تمام مدت پرواز رجوی و یک نفر دیگر با اسلحه ما را زیر نظر داشتند و شخص دیگری نیز در داخل کابین مرتباً در تماس با فرانسه بود و ما در عبور از مرزهای هوایی کشورهای مختلف با هیچ مشکلی مواجه نشدیم.» دهقان در مورد اطلاع دولت فرانسه از هواپیما و فرود این هواپیما در خاک آن کشور گفت: «به نظرمی‌آمد که قبلاً فرود این هواپیما به اطلاع دولت فرانسه رسیده بود و پس از صحبتِ بنی‌صدر با نخست‌وزیر فرانسه که در هواپیما انجام شد، ما در فرودگاه فرانسه به زمین نشستیم.»
بهزاد نبوی، وزیر مشاور در امور اجرایی و سخنگوی دولت در گفتگو با خبرگزاری پارس اظهار داشت: «شب گذشته ساعت ۱۰:۴۵ یک هواپیمای سوخت‌رسان نیروی هوایی حامل بنی‌صدر و رجوی با یک مأموریت عادی پرواز می کند و بر روی آسمان با اعلام نقص فنی مسیر خود را عوض میکند که به محض تشخیص اینکه یک توطئه میباشد، دو فانتوم نیروی هوایی جمهوری اسلامی او را تعقیب میکند اما متأسفانه به نتیجه نمی‌رسند و هواپیمای مذکور از مسیر ترکیه، یونان و ایتالیا به فرانسه می‌‌رود.»
بنی‌صدر پس از فرود هواپیما در فرانسه به خانه‌اش در کشن واقع در ۳ کیلومتری جنوب پاریس وارد شد. رئیس جمهوری معزول ایران در ساعت ۱۰:۱۵ به وقت محلی با یک اتومبیل دولتی و به همراه تعدادی پلیس که اتومبیل او را محافظت می‌کردند وارد آپارتمان سه خوابه‌اش در طبقه اول یک ساختمان متوسط در خیابان دوپون رویال شد که ۴۰ پلیس فرانسه از آن حفاظت می‌کردند. عمه، خواهر و دو دختر بنی‌صدر در پاریس زندگی می‌کردند و از ۲۰ ژوئیه دو روز پس از آنکه دادستان تهران گفت بنی‌صدر ناپدید شده است، پلیس با جلیقه ضدگلوله به حراست از این خانه پرداخته بود. فردای آن روز کانال دو تلویزیون فرانسه بنی‌صدر را در حالی که سبیلش را تراشیده و در کنار رجوی، سلامتیان و سرهنگ معزی ایستاده بود، نشان داد. او در پاسخ به سوالات خبرنگاران گفت: «یک روز قبل، ساعت ۶ بعدازظهر به وقت تهران به من خبر دادند، از این رو من در ساعت ۲۰:۳۰ سوار هواپیما شدم و در ساعت ۲۲:۳۰ به سوی فرانسه پرواز کردیم.»
خلبان هواپیما کیست؟
بهزاد معزی (۱۳۹۹-۱۳۱۶) خلبان نیروی هوایی ارتش ایران در گذشته فرمانده گردان پرواز هواپیماهای سی- ۱۳۰ در پایگاه هفتم ترابری بود و برای اتمام تحصیلات و آموزش‌های خود مدتی در آمریکا بود. پس از بازگشت از آمریکا در ستاد کل نیروی هوایی ایران مشغول به کار شد. بارها در همان روزگار برای خرید هواپیما به عنوان کارشناس مطلع به کشورهای مختلف سفر می‌کرد. در اندک زمانی کوتاهی به دربار سلطنتی راه یافت و در مقام خلبان مخصوص اعلیحضرت به انجام وظیفه پرداخت. پس از خریداری یک فروند بوئینگ اختصاصی به نام «شاهین» با همین هواپیما بود که در ۲۶ دی ۱۳۵۷ محمدرضا شاه را به همراه خانواده‌اش به مصر سپس مراکش منتقل کرد. بعد از مدتی با این هواپیما به ایران بازگشت.
برگرداندن هواپیمای شاهین به کشور، از او چهره‌ای قهرمان و متعهد به انقلاب ساخته بود. در بازگشت این پرنده به ایران اخبار متفاوتی وجود دارد؛ «معزی» و خدمه ادعا می‌کردند به تصمیم خود و با نارضایتی شاه ایران، این هواپیما را بر گردانده‌اند، اما این مسئله با توجه به قرابت و دوستی «انورسادات» با شاه و بدون اجازه فرودگاه قاهره بسیار بعید به نظر می‌رسد. این پرنده رسما متعلق به نیروی هوایی ارتش بود و شاه ایران بعد از برکنار شدن و طبق قوانین بین‌المللی حق استفاده از آن را نداشت و نگهداری آن کمکی به او نمی‌کرد.
هواپیمای شاهین (بوئینگ ۷۰۷) متعلق به نیروی هوایی شاهنشاهی ایران بود که محمدرضا شاه پهلوی و فرح پهلوی از آن برای سفرهای داخلی و خارجی استفاده می‌کردند. این هواپیما در زمان خود به واسطه تزئینات داخلی به کار رفته، یکی از گران قیمت‌ترین پرنده‌ها محسوب می‌شد. این هواپیما دارای تجهیزات اضافه و دارای اشیا زینتی طلایی و مجهز به سیستم ارتباطی تلفن و تلکس بود، به طوری که شاه از داخل هواپیما می‌توانست با هر منطقه از جهان تماس تلفنی برقرار کند. از این هواپیما، همواره ۲۰ دژبان نگهداری می‌کردند و ورود به آن مستلزم داشتن کارت مخصوص بود.
معزی در اصل عضو تیم اطلاعاتی و نفوذی سازمان منافقین در داخل ایران برای روزهای سخت بود. به‌همین دلیل معزی همراه با عباس زریباف مسئول اطلاعاتی این سازمان، بنی‌صدر و رجوی را با این هواپیما به خلبانی سرهنگ معزی، از ایران با پروازی از پایگاه یکم نیروی هوایی در تهران، ابوالحسن بنی‌صدر را که با رای مجلس شورای ملی وقت از ریاست‌جمهوری عزل شده بود به یک فرودگاه نظامی به پاریس برده بود.
روایت خلبان معزی از فرار
سرهنگ معزی خلبان هواپیمای نظامی که بنی‌صدر را به پاریس برد قبل از اینکه در فرانسه فرود آید با رادیو به مقام‌های فرانسوی اطلاع داده بود که حامل رئیس جمهور سابق است که خواستار پناهندگی سیاسی است. او پس از فرود آمدن در خاک فرانسه در گفت‌وگو با خبرنگاران به تشریح طرح فرار پرداخت.
معزی که خود را یکی از طرفداران مجاهدین خلق معرفی می‌کرد با بیان اینکه برنامه فرار از چندی قبل با دقت از سوی طرفداران بنی‌صدر در نیروهای مسلح و اعضای گارد سابق رئیس جمهوری سازمان داده شده بود، گفت: «صبح روز سه شنبه ۶ مرداد ۱۳۶۰ یک نقشه پرواز آموزشی سوخت‌گیری شبانه را طراحی کردم و ۴ تن دیگر از خدمه هواپیما را نیز در جریان گذاشتم. عصر روز موعود مطابق معمول به پایگاه هوایی رفتیم تا خود را برای یک پرواز عادی آماده کنیم. مخازن سوخت را پر و همه چیز را مرتب کردیم. ساعت ۲۰:۳۰ دقیقه بامداد موفق شدیم بنی‌صدر را به طور پنهانی وارد هواپیما کرده و آنجا پنهان کنیم و سرانجام ساعت ۲۲:۳۰ از باند فرودگاه برخاستیم و نخستین مرحله ماموریت خود را همانطور که طرح‌ریزی کرده بودیم با موفقیت به انجام رساندیم. با پرواز در ارتفاع کم موفق شدیم از حریم ایران بگذریم بدون آنکه هواپیما به وسیله رادار‌ها ردیابی شود. بعد از گذشتن از فراز ترکیه، شرق مدیترانه، قبرس و بالاخره یونان پرواز کردیم و در یونان رادارهای این کشور برای نخستین بار هواپیما را مشاهده کردند.»
