کتاب «عربستان از درون- تاریخ جدید عربستان، پادشاهان، نهادهای دینی، لیبرال‌ها و افراطیون» نوشته رابرت لیسی و ترجمه محمدعلی عسگری که از سوی انتشارات کویر منتشر شده از معدود کتاب‌هایی است که در رابطه با عربستان به فارسی ترجمه شده است. به همان میزان که به دلیل ارتباط دینی، تاریخ گذشته عربستان برای ما مانوس و روشن است، تاریخ معاصر این کشور برای ما ایرانیان مجهول و ناشناخته مانده است. این سرزمین مرموز در همسایگی ماست و از دیرباز ما با آن تماسی جغرافیایی، تاریخی، مذهبی و سیاسی داشته‌ایم. هرساله صدها هزار ایرانی به قصد زیارت و حج به این کشور سفر می‌کنند. از ابتدای انقلاب تاکنون یک خصومت آشکار و پنهان بین عربستان و ایران شکل گرفته که همواره دردسرساز بوده است. از یک‌سو حاکمان سعودی از قدرت گرفتن ایران یا تکرار تجربه شاه ایران در کشورشان بیمناک بودند و از سوی دیگر حاکمان ایران به سعودی‌ها نه به عنوان برادری دینی که به عنوان متحدی برای امریکا و صدام و در نتیجه یک دشمن درجه دوم می‌نگریستند. ما با عربستان در قلمروهای مختلف از جمله نفت، نفوذ منطقه‌ای، تعاملات بین‌المللی و کشمکش‌های مذهبی همواره مساله داشته‌ایم.
رابرت لیسی، نویسنده کتاب «عربستان از درون» ابتدا روزنامه‌نگار بود و در «ساندی تایمز» قلم می‌زد. بعدها در کمبریج تاریخ خواند و علاقه‌مند به نوشتن کتاب‌هایی در زمینه تاریخ شد. نوشتن این کتاب چهار سال طول کشیده و به چهار زبان دیگر ترجمه شد. کتاب اگرچه به زبان عربی ترجمه شد، اما مقامات عربستان با انتشار آن در این کشور به شدت مخالفت کردند. با گذشت سال‌ها از انتشار آن، نویسنده در توافق با دولت عربستان پذیرفت که نسخه جدیدی برای کتاب در نظر بگیرد. دولت عربستان پذیرفت کتاب را با اصلاحاتی که خود انجام می‌دهد به عربی برگردانده و منتشر کند. نسخه جدید کتاب حال و هوای جدیدی پیدا کرد و اثر جدیدی خلق شد. کتابی که نسبت به اثر قدیمی آن از بعضی جهات پیراسته و تکمیل‌تر بود.
نویسنده در کتابش با ظرافت و زیرکی تمام، مهم‌ترین انتقاداتش را از خاندان حاکم، شاهزادگان قدرتمند، روحانیون با نفوذ، جامعه سنتی عقب‌مانده و حتی باورهای دینی مردم این کشور بر زبان می‌آورد. کتاب به صورت یک رمان مستند روایت می‌شود. تاریخ معاصر عربستان از ابتدا تاکنون به صورت نامریی و در لابه‌لای صفحات متعدد روایت می‌شود. عربستان را از درون باید دید تا به رمز و رازهای ماندگاری یک رژیم قبایلی با حاکمانی سالخورده در دنیای جدید و در منطقه‌ای پرآشوب پی برد. کشوری با ثروت‌ها عظیم نفتی که به خوبی آموخته است چگونه از این ثروت در راه بقا و تحکیم قدرت خود بهره‌برداری کند.
هدف نویسنده توجه به لایه‌های پنهان و وجوه متعدد جامعه عربستان است. نحوه تقسیم کار بین قدرت دینی و سیاسی، نقش شاهزادگان، مساله انتخاب و انتصاب حاکمان، وضعیت زنان و به خصوص دختران و پسران جوان، وضعیت شیعیان در ابعاد مختلف، روحانیون سلفی، وهابیت و ریشه‌های تاریخی و فکری آن، مساله فوران چاه‌های نفت و دلارهای همراهش، تضاد عمیق بین سنت و مدرنیته در کشوری با این هیات، نقش عربستان در جنگ افغانستان، حضور جوانان سعودی در کوه‌های تورابورا، افت و خیزهای رابطه عربستان با امریکا، مساله القاعده و حوادث ۱۱ سپتامبر و… .
به جرات می‌توان گفت تاکنون کسی کتابی به این تفصیل و شمول درباره عربستان ننوشته و همچنین به زبان فارسی ترجمه نشده. این کتاب به بسیاری از پرسش‌های خوانندگان ایرانی درباره این کشور مرموز پاسخ می‌دهد و در مجموع شناختی عمیق، عینی و فراگیر و جذاب را از تاریخ و جامعه معاصر این کشور ارایه می‌کند. روایت کتاب تا اواخر دوران ملک عبدالله پادشاه پیشین عربستان است. در بخش آخر کتاب، توضیحاتی آمده که نشان می‌دهد نویسنده برای کسب هر بخش از اطلاعات خود چه راه‌هایی را پیموده و از چه منابعی بهره برده است.
نویسنده در پایان منابع عمدتا خارجی خود را آورده و تاکید دارد تمام کتاب‌هایی که پیش از این درباره عربستان نوشته شده را مطالعه کرده و از آنها بهره برده است. علاوه بر اینها با صدها نفر اتباع این کشور در سطوح مختلف با گرایش‌های متفاوت اعم از دیپلمات و بازرگان تا روحانی و جوانان زنان به‌طور مستقیم به صحبت نشسته است. طی دورانی که در عربستان زندگی کرده از کمک‌های ارتش و دوستان سعودی خود بهره‌مند شده است. اگرچه کتاب «عربستان از درون» کتاب پرحجمی است، اما کتابی خسته‌کننده نیست و به راحتی یک رمان خوانده می‌شود.
در کتاب موضوعاتی همچون «چهره خشمگین، اخوان، محاصره، نه شیعه و نه سنی، صدای ملت، فوتبال سلفی، جهاد در افغانستان، روابط ویژه ماموران امنیتی، برج‌هایی در آسمان، در تبعید، جهادی جهانگرد، توفان صحرا، نبرد الخفجی، بیداری، بازداشتن از منکرات، بازگشت از تبعید، ارتداد، ولیعهد قدم پیش می‌گذارد، طالبان، دستانی دراز، قرن جدید، ۱۵ هواپیماربای سعودی، آتش‌سوزی، القاعده در شبه‌جزیره، گوانتانامو، ملک عبدالله، دختران سعودی، اشغال غیرقانونی، پایان رابطه، دختر قطیف، ملک عبدالله و روز ولنتاین» مهم‌ترین سرفصل‌های این کتاب ۵۷۶ صفحه‌ای است. پایان بخش این کتاب مهم‌ترین حوادث (تسلسل تاریخی)، تصاویری متعدد از عربستان و همچنین نمایه کتاب است.
