پایتخت‌های اروپایی صحنه اعتراضات کشاورزان در سال ۲۰۲۵

به گزارش روز شنبه ایرنا، عصبانیت از توافقات تجاری، نگرانی از واردات ارزان قیمت محصولات کشاورزی، فشارهای ناشی از تنظیم مقررات آب و هوایی و محیط زیستی، کاهش درآمدها، افزایش هزینه های تولید و تاخیر یا حتی قطع یارانه های های دولتی از جمله موارد برانگیختن اعتراضات کشاورزان در چندین پایتخت اروپایی است.

در سالی که روزهای پایانی آن را می گذرانیم بارها کشاورزان اروپایی در بروکسل با بستن جاده ها به توافق تجارت آزاد مرکوسور اعتراض کردند. آن ها نگران هستند که توافق اتحادیه اروپا و مرکوسور باعث سرازیر شدن تولیدات کشاورزی آمریکایی جنوبی به بازارهای قاره سبز شود.

برای نمونه کشاورزان اروپایی با تراکتور روز چهارشنبه ۱۷ دسامبر (۲۶ آذر) در بروکسل، در نزدیکی محل اجلاس رهبران اتحادیه اروپا، جاده‌ها را بستند و آتش‌بازی به راه انداختند که واکنش پلیس را برانگیخت و ماموران با گاز اشک‌آور و ماشین‌های آب‌پاش به معترضان علیه توافق بزرگ تجارت آزاد با کشورهای آمریکای جنوبی، پاسخ دادند.

فرانسه پیشتاز مخالفت با توافق تجاری اتحادیه اروپا با پنج کشور فعال مرکوسور شامل برزیل، آرژانتین، اروگوئه، پاراگوئه و بولیوی است.

امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه، به تازگی در نشست اتحادیه اروپا تصریح کرد که حتی در ماه آینده نیز قصد ندارد حمایت کشورش را از توافق مرکوسور اعلام کند.

وی همچنین اعلام کرد که در حال گفت‌وگو با همتایان خود از ایتالیا، لهستان، بلژیک، اتریش، ایرلند و چند کشور دیگر است تا اجرای توافق را به تعویق بیندازند و دغدغه‌های کشاورزان را مورد توجه قرار دهند.

فرانسوی‌ها که نگران افزایش حمایت راست افراطی از این توافقنامه هستند، خواستار تدابیر حفاظتی برای نظارت و جلوگیری از اختلال اقتصادی بزرگ در اتحادیه اروپا، افزایش مقررات در کشورهای مرکوسور مانند محدودیت‌های آفت‌کش‌ها و بازرسی‌های بیشتر از واردات در بنادر اتحادیه اروپا هستند.

ایتالیا با پیوستن به مخالفت پاریس اعلام کرده که این کشور نیز ملاحظاتی دارد. توافق مرکوسور به تدریج عوارض گمرکی تقریباً تمام کالاهایی را که بین این دو بلوک در ۱۵ سال آینده مبادله می‌شود، حذف خواهد کرد.

جورجیا ملونی نخست وزیر ایتالیا، هفته گذشته امضای این توافق‌نامه در روزهای آینده را «زودهنگام» توصیف کرد.

اوررسلا فون در لاین رئیس کمیسیون اروپا، نیز مصمم است که این توافق را امضا کند، اما او به حمایت دست‌کم دو سوم کشورهای اتحادیه اروپا نیاز دارد.

امضای این توافق در طول ۲۵ سال گذشته همواره مورد بحث و در دست مذاکره بوده است و پس از تصویب، بازاری با ۷۸۰ میلیون نفر جمعیت و یک چهارم تولید ناخالص داخلی جهان را پوشش خواهد داد. حامیان توافق مرکوسور می‌گویند که این سند جایگزین روشنی برای کنترل‌های صادراتی پکن و تعرفه‌های برق‌آسای واشنگتن خواهد بود، در حالی که مخالفان می‌گویند که این توافق هم مقررات زیست‌محیطی و هم بخش کشاورزی نمادین اتحادیه اروپا را تضعیف خواهد کرد.

کشاورزان اسپانیایی خواستار قیمت های منصفانه

کشاورزان اسپانیایی در مادرید نیز دست به اعتراض زدند و خواستار قیمت‌های منصفانه و همچنین اجرای ضمانت‌های وعده داده شده در توافقنامه تجاری مرکوسور شدند.

یکی از معترضان اعلام داشته است که «کشاورزان احساس می‌کنند که به تعویق افتادن چارچوب مالی چند ساله اتحادیه اروپا و همچنین توافقنامه مرکوسور، آنها را در مورد آنچه در آینده انجام خواهند داد، در بلاتکلیفی قرار داده است.»

در همین پیوند یکی دیگر از معترضان اظهار داشت که «ما خواستار آن هستیم که توافقنامه تجاری شامل «بندهای شفاف» وعده داده شده باشد.

آلمان و اسپانیا همچنان از جمله قوی‌ترین حامیان توافق مرکوسور هستند و استدلال می‌کنند که این توافق، صادرات اروپا را در زمانی که رشد اقتصادی ضعیف و رقابت جهانی تشدید شده است، افزایش می‌دهد.

حامیان همچنین مرکوسور را راهی برای تنوع‌بخشی به مشارکت‌های تجاری در بحبوحه افزایش فشارهای تعرفه‌ای از سوی ایالات متحده می‌دانند.

آغازی بی‌پایان برای کشاورزان معترض

اعتراضات کشاورزان در اروپا از همان ابتدای سال ۲۰۲۵ کلید خورد. از ژانویه سال ۲۰۲۵ میلادی کشاورزان لهستانی همزمان با آغاز ریاست ۶ ماهه لهستان بر شورای اتحادیه اروپا، اعتراض بزرگی را در ورشو برگزار کردند.

آن ها گفتند که با «دستورات مختلف بروکسل»، از جمله توافقنامه تجارت آزاد پیشنهادی بین اتحادیه اروپا و بلوک مرکوسور آمریکای جنوبی، موسوم به «معامله سبز» و واردات کشاورزی از اوکراین، مخالف هستند.

رهبران معترضان همچنین از دولت لهستان به رهبری دونالد توسک، رئیس سابق شورای اروپا، انتقاد کردند و تظاهرات آن ها مورد حمایت اپوزیسیون راست‌گرا قرار گرفت.

توماس اوبشانسکی، رئیس اتحادیه صنفی کشاورزان همبستگی روستایی، در یک کنفرانس مطبوعاتی قبل از این اعتراضات گفت: «تمام سازمان‌های کشاورزان [در لهستان] علیه سیاست‌های مضر اتحادیه اروپا اعتراض خواهند کرد.»

کشاورزان لهستانی در سال‌های اخیر بارها، به‌ویژه علیه واردات کشاورزی از اوکراین اعتراض کرده اند و اکنون اعتراضات آن ها به توافق پیشنهادی با مرکوسور است. به گفته کشاورزان معترض، واردات محصولات از اوکراین به طور ناعادلانه‌ای تولیدکنندگان لهستانی را تحت فشار قرار می دهد.

اعتراضات امنیت غذا را تهدید می‌کند

اعتراضات کشاورزان اهمیت دارد زیرا به طور مستقیم بر امنیت غذایی، معیشت روستایی، سیاست تجاری و گذار اقلیمی تأثیر می‌گذارد. وقتی کشاورزان بسیج می‌شوند، مسائل سیستماتیک در کشاورزی را که بر همه چیز از قیمت مواد غذایی در قفسه‌های مغازه ها گرفته تا پایداری شیوه‌های کشاورزی تاثیر می گذارد، برجسته می‌کنند.

غذا و امنیت آن، فقط یک مورد در بودجه‌های ملی یا کالایی برای معامله در بازارهای مالی نیست: این یک حق اساسی بشر است که ارتباط نزدیکی با فرهنگ، سلامت و جغرافیای مردم دارد.

از دهه ۱۹۸۰، مقررات مختلفی که قیمت‌های منصفانه را برای کشاورزان اروپایی تضمین می‌کردند، لغو شده‌اند و اتحادیه اروپا بر توافق‌نامه‌های «تجارت آزاد» که کشاورزان را به تولید محصولات با کمترین هزینه، اغلب به قیمت از دست دادن درآمد خودشان، ترغیب می‌کند، تکیه کرده است.

این توافق‌نامه‌های «تجارت آزاد»، مانند مذاکرات جاری بین اتحادیه اروپا و بازار مشترک جنوبی (مرکوسور)، چالش‌هایی را برای کشاورزان خرده‌پا در شمال و جنوب جهان ایجاد کرده است که نمود بیرونی آن را می توان به اعتراضات گسترده کشاورزان اروپایی در سال جاری میلادی مشاهده کرد.