این بقعه هنوز ملجاء اهالی زرگنده است مرضیه موسوی

این بقعه هنوز ملجاء اهالی زرگنده است

سر زدن به بقاع متبرکه در تهران پر هیاهو،خود آرامش است، به قول قدیمی ها هم فال است و هم تماشا. علاوه بر زیارت و انجام اعمال مذهبی‏، تماشای زیبایی‌ها و ظرافت به کار رفته در معماری این اماکن هم خالی از لطف نیست. بقعه امامزاده اسماعیل (ع) در زرگنده‏، با آیینه‌کاری‌ها و طرح‌های اسلیمی نقش بسته روی کاشی‌ها‏، یکی از این اماکن دیدنی است.

گروه ایرنا زندگی – بقعه امامزاده اسماعیل (ع) محله زرگنده قدمتی بیش از ۱۵۰ سال دارد؛ این بقعه در دوره قاجار در روستای زرگنده ساخته شده. تا دهه هفتاد در زمین‌های اطراف بقعه و در محوطه بیرونی آن، درگذشتگان زرگنده به خاک سپرده می‌شدند و این‌جا گورستان قدیمی محله بود.

این بقعه هنوز ملجاء اهالی زرگنده است

اما در دهه سی به جای قبرستان بوستانی ساخته شد و تنها بنای باقی مانده از گذشته این نقطه از زرگنده، همین بقعه و آستان امامزاده اسماعیل (ع) است. این امامزاده از دهه‌های گذشته محلی برای تجمع‌های مذهبی و برگزاری مراسم مختلفی از جمله عزاداری‌های ایام محرم بوده. همچنان هم در این ایام مراسم مختلف مذهبی در آستان امامزاده اسماعیل (ع) برگزار می‌شود.

این بقعه هنوز ملجاء اهالی زرگنده است

سقف گنبدی مقبره

طبق نوشته کتیبه بقعه امامزاده اسماعیل (ع)، نسب این امامزاده به امام سجاد (ع) می‌رسد. بنای کنونی این بقعه قدمتی بیش از ۱۵۰ سال دارد و البته در دوره‌های مختلف، مرمت و بازسازی شده است. آجرکاری، مهمترین عنصر معماری به کار رفته در نمای بیرونی این بقعه است. گنبد از داخل پارک زرگنده به چشم می‌خورد.

این بقعه هنوز ملجاء اهالی زرگنده است

پنجره‌هایی که در گذشته دور چوبی بودند و در مرمت‌های بعدی جای خود را به پنجره‌هایی آهنی دادند. گنبد کوچک این بقعه تزئیناتی آیینه کاری دارد و سقف گنبدی روی تعدادی ستون قرار گرفته است. روی دیوارهای بقعه، کاشیکاری‌هایی با طرح‌های اسلیمی و با رنگ‌های فیروزه‌ای و لاجوردی و طلایی به چشم می‌خورد. در میانه بقعه ضریح آهنی کنده‌کاری شده‌ای قرار دارد و مقبره اصلی را احاطه کرده است. بنای بقعه از بیرون ساختمان هم با آجر و کتیبه‌هایی که آیات قرآن روی آن نوشته شده و کاشیکاری، تزئین شده است.

این بقعه هنوز ملجاء اهالی زرگنده است

قصه درخت داغداغان

زرگنده کوچه‌ای به نام کوچه قنات دارد که در انتهای آن دیواری سنگی به چشم می‌خورد. درست در انتهای همین کوچه و نزدیکی قنات، درختی کهنسال با تنه‌ای قطور خودنمایی می کند. شاخه‌های انبوه و قوی این درخت که به درخت داغداغان معروف بود، روی زمین سایه می‌انداخت و نزدیکی‌اش با بقعه امامزاده، زائران را به نشستن زیر این سایه دعوت می‌کرد. این درخت بزرگ و تنومند که از قطر تنه و شاخ و برگ انبوهش می‌شد قدمت طولانی‌اش را حدس زد، کم کم با پارچه‌هایی که مردم روی شاخه‌ها می‌بستند پر شد. پارچه‌های سبزی که به نیت باز شدن گره از کار مردم دور شاخه‌ها پیچیده می‌شد، این درخت را در باور مردم زرگنده به درخت مقدس تبدیل کرده بود. بعدها این درخت به بهانه ساخت مدرسه‌ای در این محله قطع شد. با این حال هنوز اهالی قدیمی زرگنده خاطره درخت داغداغان را در ذهن خود نگه داشته‌اند و از آن سخن می‌گویند.

این بقعه هنوز ملجاء اهالی زرگنده است

بزرگترین بافت پلکانی تهران

اگر برای سر زدن به آستان امامزاده اسماعیل (ع) گذرتان به زرگنده افتاد، بد نیست سراغی هم از کوچه‌پس کوچه‌ای این محله بگیرید که بیشترین بافت پلکانی شهر تهران را به خود اختصاص داده است.

این بقعه هنوز ملجاء اهالی زرگنده است

بافت قدیمی و فرسوده این محله گرچه برای اهالی آن دردسرهای زیادی را برای اهالی به وجود آورده، اما تماشای این بافت پلکانی و معماری‌ای که سال‌ها قبل برای کنار آمدن با شیب زیاد این محله به وجود آمده خالی از لطف نیست. کمتر کوچه‌ای در این محله به چشم می‌خورد که خالی از پله و یا شیب‌های تند باشد. همین بافت پلکانی و قرار داشتن محله زرگنده روی تپه‌ای با شیب زیاد، باعث شده تا نوسازی این بافت با سرعتی کند و آهسته پیش رود.

مطالب مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *