دکتر ژاله اصفهانی (مستانه سلطانی) در سال ۱۳۰۰ بدنیا آمد . وی به شاعر امید معروف بود.وی در هفتم آذر ماه امسال(۱۳۸۶)، در سن هشتاد و شش سالگی، در بیمارستانی در لندن زندگی را بدرود گفت و به ابدیت پیوست. او پنجاه و شش سال از عمر هشتاد و شش ساله اش را در تبعید و مهاجرت اجباری سپری کرد.
او اولین شعرش را در هفت سالگی سرود و در سیزده سالگی نام خود را به ژاله تغییر داد . وی در سال ۱۳۲۳ در دانشکد ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران به تحصیل پرداخت نخستین مجموعه شعرش با عنوان “گل‌های خود رو” را دردوران دانشجویی در سن ۲۲ سالگی منتشر کرد.او پس از پروین اعتصامی نخستین زن ایرانی بود که کتاب شعر منتشر می کرد. در سال ۱۳۲۵در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران به عنوان دانشجو پذیرفته شد.در سال ۱۳۲۶ و پس از وقایع آذربایجان، به علت فعالیت های سیاسی همسرش(شمس بدیع تبریزی)، همراه او ناچار به ترک ایران و مهاجرت به اتحاد شوروی شد. نخستین سالهای مهاجرت دراز مدتش را در جمهوری آذربایجان گذراند و در آن سالها دوره پنج ساله ادبیات را در دانشگاه دولتی باکو به پایان رساند. سپس درسال ۱۳۳۳ همراه همسر و دو پسرش برای ادامه تحصیل به مسکو رفت و در سال ۱۳۳۹ در رشته ادبیات از دانشکده دولتی لامانوسف درجه دکترا گرفت. دومین مجموعه شعر ژاله با همین عنوان “زنده رود” در سال ۱۳۴۴ در مسکو منتشر شد و چهارده سال بعد، چاپ دوم آن در تهران امکان انتشار یافت. پس از سقوط سلطنت خاندان پهلوی، و در سال ۱۳۵۹، ژاله پس از تحمل سی و سه سال درد و زجر دوری از میهن، به سرزمین محبوبش بازگشت و دو سه سالی در ایران بود. در همین سالها برگزیده ای از شعرهایش با عنوان ” اگر هزار قلم داشتم”، در ایران انتشار یافت. ” کشتی کبود” و ” نقش جهان” دو برگزیده دیگر از شعرهایش بودند که در سالهای ۱۳۵۷ و ۱۳۵۹ در تاجیکستان و مسکو منتشر شدند. پس از دو سال دوباره ایران را ترک کرد و به انگلستان رفت و دو دهه پایانی زندگی اش را در شهر لندن گذراند. در این دو دهه چند مجموعه شعر از او انتشار یافت. نخستین آنها ” البرز بی شکست” بود که چاپ نخستش در سال ۱۳۶۲ در لندن و چاپ دومش در سال ۱۳۶۵ در نیویورک انتشار یافت. پس از آن، در سال ۱۳۶۵ “ای باد شرطه” در لندن منتشر شد. همچنین برگزیده ای از شعرهایش با عنوان “خروش خاموشی” در سال ۱۳۷۱ در سوئد، برگزیده ای دیگر با عنوان “سرود جنگل” در سال ۱۳۷۳ در لندن، “ترنم پرواز” در سال ۱۳۷۵ در لندن و “موج در موج” در سال ۱۳۷۶ در تهران منتشر شده است. آخرین مجموعه شعری که از دکتر ژاله اصفهانی منتشر شد “شکوه شکفتن” نام داشت که در سال ۱۳۸۱ در لندن انتشار یافت.
به روی سـنگ مــزارم به شــعله بنویســید
که سوخت در طلب این تشنه کام آزادی
چه عاشقانه به دیدار آفتاب شتافت
که بشکفد سحر سرخ فام آزادی
کتابهای ژاله اصفهانی:
گل های خود رو ، زنده رود ، اگر هزار قلم داشتم ، کشتی کبود ، نقش جهان ، البرز بی شکست ، خروش جنگل ، ای باد شرطه ، ترنم پرواز ، موج در موج ، شکوه شکفتن و…
